مجله علمی دانشکده پرستاری و مامایی همدان

مقدمه: تهوع و استفراغ پس از اعمال جراحی یکی از شایع‌ترین عوارض جانبی همراه با جراحی است. هدف این مطالعه تعیین تأثیر استنشاق رایحه اسطوخودوس بر تهوع و استفراغ پس از جراحی فتق شکمی بوده است.
روش کار: در مطالعه کارآزمایی بالینی حاضر، ۱۱۰ بیمار جراحی فتق شکمی به‌طور تصادفی در دو گروه آزمون (۵۵ بیمار) و شاهد (۵۵ بیمار) قرار گرفتند. برای هریک از نمونه‌ها در گروه آزمون، اکسیژن به میزان ۶ لیتر در دقیقه و با ماسک صورت، در ترکیب با اسانس اسطوخودوس به مدت ۲۰ دقیقه تجویز شد و در گروه شاهد ظرف اکسیژن حاوی آب مقطر خالص بود. بلافاصله پس از خروج از ریکاوری، ۲، ۶ و ۲۴ ساعت پس از مداخله، میزان تهوع و استفراغ هریک از گروه‌های آزمون و کنترل اندازه‌گیری شد. داده‌ها با استفاده از آمار توصیفی (میانگین، انحراف‌معیار، فراوانی مطلق و نسبی) و آزمونهای آماری استنباطی (تی مستقل، تی زوجی، آنالیز واریانس با اندازه‌گیری‌های مکرر، کای دو) و با کمک نرم‌افزار SPSS نسخه ۱۹ تجزیه‌و‌تحلیل شد.
یافته‌ها: میانگین شدت تهوع در تمام مراحل اندازه‌گیری‌شده، در گروه کنترل بیشتر از گروه آزمون بود. همچنین در هر دو گروه آزمون و کنترل با افزایش زمان اندازه‌گیری، شدت تهوع روند کاهشی داشت. تفاوت شدت تهوع بین دو گروه آزمون و کنترل معنادار و در گروه آزمون کمتر از گروه کنترل بود (۰/۰۰۱>P). از نظر فراوانی استفراغ بعد از عمل نیز، بین دو گروه تفاوت معناداری مشاهده شد (۰/۰۰۱>P).
نتیجه‌گیری: استفاده از استنشاق رایحه اسطوخودوس برای کاهش تهوع و استفراغ بعد از عمل جراحی فتق شکمی، توصیه می‌شود.