اخلاق در نشر
| تاریخ ارسال: 1397/2/8 |
مقدمه
رشد چشمگیر تولید علم در دهه‌های گذشته در کشور و حضور پرشمار مقالات علمی پژوهشگران علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران در نشریات معتبر داخلی و خارجی، موجب توجه بیش‌ازپیش جامعۀ علمی و مدیریت عالی پژوهشی کشور به موضوع مهم اخلاق در انتشار آثار علمی پژوهشی گردید. بی‌تردید توجه به موضوعات اخلاقی ازاین‌دست ضامن حقوق پژوهشگران، آزمودنی‌ها و دیگر طرف‌های درگیر در امر پژوهش، مانع بروز اختلافات ناخوش آیند در میان همکاران علمی و اجرایی، و حافظ آبرو و اعتبار جامعۀ علمی کشور در مجامع داخلی و خارجی می‌باشد. پیش‌ازاین، راهنمای عمومی و راهنماهای اختصاصی اخلاق در پژوهش‌های علوم پزشکی کشور، با همین اهداف عالی، تهیه، تدوین و ابلاغ‌شده‌اند. این راهنما گامی دیگر در جهت تکمیل مجموعه راهنماهای اخلاقی کشوری است تا در کنار راهنماهای فوق و راهنماهایی که در آینده تدوین، تصویب و ابلاغ خواهند شد، به‌عنوان مبنا و معیار عمل اخلاقی پژوهشگران و سایر طرف‌های درگیر در پژوهش و نیز، داوری و اظهارنظر کمیته‌های اخلاق و سایر نهادهای بررسی‌کنندۀ موارد مرتبط در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مورداستفاده قرار گیرد. این راهنما از ۱۲ فصل و ۵۳ ماده تشکیل شده است و موضوعات مختلف مرتبط با انتشار آثار پژوهشی علوم پزشکی در مجلات علمی - پژوهشی داخلی و سایر مجلات و رسانه‌های منجر به امتیاز و اعتبار علمی برای پژوهشگران را پوشش می‌دهد. تدوین این راهنما، علاوه بر تلاش و همت اساتید و صاحب‌نظرانی که در طول دهه‌های گذشته به این مهم پرداخته‌اند، حاصل کار متمرکز و جمعی گروهی از صاحب‌نظران و دست‌اندرکاران این حوزه در طول سال‌های ۸۷ تا ۸۹ خورشیدی و نیز نظرسنجی وسیع و گسترده و برگزاری کارگاه تخصصی با حضور صاحب‌نظران، دست‌اندرکاران و ذینفعان می‌باشد که در قالب پروژه‌های با سفارش و حمایت معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اجرا گردیده است. هم‌چنین از تجربۀ انباشتۀ جهانی و معاهدات، بیانیه‌ها و راهنماهای شناخته‌شدۀ بین‌المللی استفاده شده است. مهم‌ترین بخش‌های این استفاده به‌قرار ذیل می‌باشد:
مادۀ ۱-۱ از فصل نویسندگی از متن الزامات یکدست کمیتۀ بین‌المللی سردبیران مجلات پزشکی[۱] (ICMJE) ترجمه‌شده و مواد ۵-۱ و ۷-۱ با تغییر جزئی از بیانۀ خطی مشی انجمن جهانی سردبیران علوم پزشکی[۲] (WAME) گرفته شده است. مواد ۱-۴ و ۳-۶ با تغییر جزئی از راهنمای کمیته اخلاق نشر[۳] (COPE) اخذ شده است. مواد فصول حریم خصوصی و رازداری، و ویژه‌نامه برگرفته از متن الزامات یکدست ICMJE و مواد فصل نقش و مسؤولیت داوران برگرفته از راهنمای شورای سردبیران علمی[۴] (CSE) و ICMJE می‌باشند.
فصل سرقت معنوی نیز با استفاده از راهنمای مندرج در دفتر تمامیت پژوهشی وزارت سلامت و خدمات انسانی آمریکا [۵] نوشته شده است[۶].
امید است که تدوین این راهنما در کنار به‌روزرسانی مرتب و رفع نواقص احتمالی در آینده، گامی مؤثر در هرچه اخلاقی‌تر شدن پژوهش، رعایت حقوق و آزادی‌های اساسی طرف‌های درگیر در امر پژوهش و حفظ اعتبار و حسن شهرت جامعۀ پژوهشی کشور باشد.
متن کامل این راهنما را در وب سایت کمک ناشر مطالعه کنید.
مادۀ ۱-۱ از فصل نویسندگی از متن الزامات یکدست کمیتۀ بین‌المللی سردبیران مجلات پزشکی[۱] (ICMJE) ترجمه‌شده و مواد ۵-۱ و ۷-۱ با تغییر جزئی از بیانۀ خطی مشی انجمن جهانی سردبیران علوم پزشکی[۲] (WAME) گرفته شده است. مواد ۱-۴ و ۳-۶ با تغییر جزئی از راهنمای کمیته اخلاق نشر[۳] (COPE) اخذ شده است. مواد فصول حریم خصوصی و رازداری، و ویژه‌نامه برگرفته از متن الزامات یکدست ICMJE و مواد فصل نقش و مسؤولیت داوران برگرفته از راهنمای شورای سردبیران علمی[۴] (CSE) و ICMJE می‌باشند.
فصل سرقت معنوی نیز با استفاده از راهنمای مندرج در دفتر تمامیت پژوهشی وزارت سلامت و خدمات انسانی آمریکا [۵] نوشته شده است[۶].
امید است که تدوین این راهنما در کنار به‌روزرسانی مرتب و رفع نواقص احتمالی در آینده، گامی مؤثر در هرچه اخلاقی‌تر شدن پژوهش، رعایت حقوق و آزادی‌های اساسی طرف‌های درگیر در امر پژوهش و حفظ اعتبار و حسن شهرت جامعۀ پژوهشی کشور باشد.
متن کامل این راهنما را در وب سایت کمک ناشر مطالعه کنید.
دفعات مشاهده: 3656 بار | دفعات چاپ: 600 بار | دفعات ارسال به دیگران: 0 بار |
0 نظر
