مقدمه و هدف : خود درمانی یکی از مسایل مهم بهداشتی- اجتماعی است که به ویژه در جامعه زنان به دلیل واقع شدن در دوران حساسی همچون بارداری و شیردهی از اهمیت زیادی برخوردار می باشد لذا مطالعه حاضر به منظور تعیین فراوانی خود درمانی و برخی از عوامل موثر بر آن در مادران شهر اراک در سال 1387 صورت پذیرفته است.

روش کار: در این مطالعه توصیفی - تحلیلی 300  نفر از زنان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر اراک به طور تصادفی و از روی شماره پرونده خانوار موجود در مراکز بهداشتی انتخاب و سپس از طریق مصاحبه و تکمیل پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفتند.

نتایج: یافته های این پژوهش نشان داد که 54% از کل زنان مورد بررسی خود درمانی کرده بودند شایعترین بیماریهایی که خود درمانی می شدند به ترتیب بیماریهای تنفسی، کم خونی، بیماریهای گوارشی و بیماریهای اعصاب و روان بودند. شایعترین علل خود درمانی نیز به ترتیب شامل مهم تلقی نکردن بیماریها (69%)، گرانی حق ویزیت پزشکان (63%)، نداشتن دفترچه بیمه خدمات درمانی (55%) و تجربه قبلی از بیماری (53%) بود. بیشترین داروهایی که به صورت خود سرانه مصرف شده بودند نیز به ترتیب عبارت بودند از آنتی بیوتیکها (68%)، قرصهای سرماخوردگی (64%)، قرص آهن (57%)، آرامبخش ها (54%). بیشترین شیوع خود درمانی در گروه سنی 35-25 سال و کمترین آن در گروه سنی زیر 20 سال بود از نظر شغلی خود درمانی در میان کارمندان بیشتر شیوع داشت بیشترین فراوانی خود درمانی از نظر تحصیلات در میان افراد دانشگاهی و افرادی که فاقد بیمه خدمات درمانی بودند دیده شد.

نتیجه نهائی : با توجه به هزینه بالای تولید و تهیه دارو و همچنین عوارض ناخواسته مصرف خودسرانه آن به خصوص در جامعه زنان به دلیل واقع شدن در دورانهای حساسی همچون بارداری و شیردهی باید جهت بالا بردن سطح فرهنگ و عدم مصرف خودسرانه داروها در جامعه و به خصوص زنان اقدام گردد.