مقدمه: تمرینات تنفسی غیر فعال به منظور جلوگیری از تجمع ترشحات، کلاپس ریه و بروز پنومونی مرتبط با ونتیلاتور در بخش‌ مراقبت‌ ویژه استفاده می شوند. مطالعه ای با هدف مقایسه اثر روش دق دستی و ارتعاش مکانیکی از تمرینات تنفسی غیر فعال بر عملکرد قلبی و ریوی بیماران تحت تهویه مکانیکی انجام گرفته است.

روش کار: کارآزمایی بالینی تصادفی شده متقاطع با نمونه‌گیری در دسترس بر روی 21 بیمار تحت تهویه مکانیکی بستری در بخش‌ مراقبت‌‌ ویژه اجرا گردید. هر دو روش دق دستی و ارتعاش مکانیکی برای بیماران انجام و پارامترهای عملکرد قلبی و ریوی قبل و در چهار نوبت بعد از مداخله‌ ارزیابی گردید. داده‌ها با نرم افزار Stata 11  و آمار توصیفی و آزمون t زوجی تجزیه و تحلیل گردید.

یافته ها: بین تاثیر دق دستی و ارتعاش مکانیکی بر روی تعداد ضربان قلب، فشار خون سیستولیک و دیاستولیک، متوسط فشار خون شریانی، مقاومت راه‌ هوایی و میزان اشباع اکسیژن خون شریانی پس از مداخله تفاوت معنی‌داری وجود نداشت. بین تاثیر دق دستی و ارتعاش مکانیکی تنها بر روی کمپلیانس ریوی در دقیقه 15 پس از مداخله تفاوت معنی‌دار مشاهده گردید (044/0p=)، بطوریکه دق دستی کمپلیانس ریوی را بیشتر افزایش می داد.

نتیجه نهایی: روش دق دستی و ارتعاش مکانیکی عملکرد قلبی و ریوی را بهبود و عوارضی برای بیمار ایجاد نمی‌کنند. از هر دو روش با توجه به شرایط بیمار و امکانات بخش می‌توان استفاده نمود. هر چند ارتعاش مکانیکی از نظر افزایش کمپلیانس ریوی نمی‌تواند بطور کامل جایگزین دق دستی گردد.