مقدمه: نوزادان نارس به واسطه پروسیجرهای مختلف در معرض استرس فراوانی واقع می‌شوند که می‌تواند پیامدهای تکاملی ایشان را تحت تأثیر قرار دهد. از این رو بر مراقبت خوشه‌ای و مشاهده مستقیم رفتار نوزادان به موقع ارائه مراقبت‌ها تأکید گردیده است. هدف از این مطالعه مقایسه پاسخ‌های رفتاری نوزادان نارس در مراقبت خوشه‌ای با چهار و پنج پروسیجر غیرتهاجمی می‌باشد.

روش کار: مطالعه حاضر یک کارآزمایی بالینی متقاطع تصادفی است که در سال 1392 در مرکز آموزشی درمانی الزهرای تبریز، ایران انجام گرفت. 31 نوزاد نارس بستری در سن 32 هفتگی تحت مراقبت خوشه‌ای چهار پروسیجره (اندازه‌گیری درجه ‌حرارت، تعویض محل پروب پالس‌اکسی‌متری، گاواژ و تغییر پوزیشن) و پنج پروسیجره (اندازه‌گیری درجه حرارت، تعویض محل پروب پالس‌اکسی‌متری، وزن کردن، گاواژ و تغییر پوزیشن) مورد مطالعه قرار گرفته و از نظر علایم رفتاری بررسی شدند. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم افزار STATA10 در سطح معنی داری 05/0 با بهره گیری از مدل‌های آمیخته تعمیم یافته و تابع پیوند دوجمله‌ای منفی انجام شد.

یافته­ها: نتایج نشان داد میانگین مجموع علایم رفتاری بیانگر تثبیت در حین مراقبت خوشه‌ای در مراقبت خوشه‌ای چهار پروسیجره 33/2±23/4 و پنج پروسیجره 67/3±03/4 و علایم رفتاری بیانگر استرس در مراقبت خوشه‌ای چهار پروسیجره 01/3±03/4 و پنج پروسیجره 67/2±29/3 بود. تفاوت آماری معنی‌داری در قبل، حین و بعد از مراقبت خوشه‌ای بین دو مداخله یافت نشد(05/0P>).

نتیجه نهایی: مراقبت خوشه‌ای با چهار و پنج پروسیجر غیرتهاجمی منجربه علایم رفتاری بیانگر تثبیت قابل قبولی در نوزادان می‌شود از این رو هر دو برای نوزادان نارس پیشنهاد می‌گردد.