مقدمه و هدف: جمعیت جهان به سوی سالمندی پیش می رود وبه همراه خود مسائل جدیدی را بوجود می آورد از این رو بررسی مسائل مربوط به سالمندان دارای اهمیت ویژه ای است . در کشور ما بر اساس سرشماری سال 1375 سالمندان 6/6 % کل جمعیت را تشکیل می دهند. در استان چهار محال و بختیاری طبق آمار مرکز بهداشت استان در سال 1382 4/6 % جمعیت را سالمندان بالای 60 سال تشکیل می دهند. شناخت شایع ترین بیماری های سالمندان جهت برنامه ریزی آینده آموزشی ودرمانی بسیار مفید خواهد بود. بنابراین پژوهش گران بر آن شدند پژوهش حاضر را با هدف تعیین وضعیت سلامت جسمی وروانی سالمندان تحت پوشش مراکز بهزیستی شهرکرد انجام دهند.

روش کار :  پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی مقطعی می باشد .جامعه پژوهش شامل کلیه سالمندان تحت پوشش مرکز بهزیستــی استان چهار محال و بختیاری می باشد که در زمان انجام پژوهش در این مراکز حضور داشتند. نمونه گیری به روش آسان از 101 سالمند بالای  65 سال به مدت 3 ماه متوالی از مهر ماه تا دی ماه 1383 انجام شد. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش فرم جمع آوری اطلاعات می باشد که در 4 قسمت تنظیـم شده است: قسمت اول: مشخصات دموگرافیک سالمندان قسمت دوم: وضعیت سلامت و بیماری های جسمی سالمندان قسمت سوم: وضعیت سلامت و بیماری های روانی سالمندان و قسمت چهارم: وضعیت سلامت از نظر حوادث و مسمومیت ها در سالمندان ، اطلاعات توسط دو پژوهش گر از نمونه های پژوهش به مدت 3 ماه متوالی از خود سالمندان وپرونده پزشکی و سلامت آنان جمع آوری گردید، اطلاعات به دست آمده به کامپیوتر وارد و با استفاده از تست های آماری تو صیفی و نرم افزار آماری spss  مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

نتایج: یافته ها نشان داد که: واحدهای مورد پژوهش 3/74? زن و 7/25? مرد بودند. 2/67?در سن 74-65 سالگی و بقیه بالای 75 سال بودند. 5/45? متاهل، 7/31? مجرد، 8/18? بیوه و 4? مطلقه بودند. 97? دارای تحصیلات ابتدایی ، 2 ? دارای تحصیلات راهنمایی و1? دارای دیپلم و بالاتر بودند. 7/26?دارای منزل شخصی، 4?دارای منزل اجاره ای و3/69? تحت پوشش مراکز بهزیستی از نظر مسکن بودند. از لحاظ شغلی و منابع درآمد : 4/63?مدد جوی بهزیستی،7/32? بیکار، 2?بازنشسته و 2? شاغل بودند. 4/63 ? در آمد زیر 100 هزار تومان 7/29?در آمد بین 150-100 هزار تومان، 5?در آمد بین 200-151 هزار تومان و 2? در آمد بالای 200 هزار تومان داشتند. 3/69? دارای پرونده پزشکی  و 7/37? بدون پرونده پزشکی اما دارای پرونده سلامت بهزیستی بودند. در رابطه با  وضعیت سلامت سالمندان از لحاظ جسمی یافته ها نشان دادکه : 8/21? سالم- 8/23? دارای بیماری های قلبی،9/13?دارای بیماری های عضلانی اسکلتی، 8/13? دارای معلولیت و 9/11?دارای بیماری های عصبی بودند. در رابطه با  وضعیت سلامت سالمندان از لحاظ روانی یافته ها نشان داد که: 5/47?سالم و7/26?دارای انواعی از سایکوز(خصوصا افسردگی) - 9/12? دارای نوروز(خصوصا اضطراب و استرس)- 8/9? دارای اختلالات شخصیتی و 3?دچار سندرم استرس پس ازحادثه بودند. در رابطه با وضعیت سلامت سالمندان از نظر حوادث و مسمومیت ها یافته ها نشان داد که : 3/68?بدون تصادف و حوادث، 9/9?دچار تصادفات ،/10? سقوط از ارتفاع و 1? دارای سوختگی بودند. از لحاظ مسمومیتی 99?بدون مسمومیت و 1? دچار مسمویت دارویی بودند.

نتیجه گیری: با توجه به وجود مشکلات اقتصادی ، شغلی و مسکن و تحصیلاتی سالمندان و همچنین شیوع بیشتر بیماری های قلبی و عروقی ، اختلالات عضلانی اسکلتی، خطر سقوط از ارتفاع و زمین خوردن و اختلالاتی مثل استرس و اضطراب ، لزوم اجرای طرح مراقبت از سالمندان در جهت آموزش روش ها و شیوه های صحیح زندگی، لزوم همکاری بین بخشی بیشتر در جهت رفع مشکلات معیشتی -اقتصادی و سکونت  آنان، اختصاص بودجه مخصوص سالمندان ، تلاش در جهت بیمه نمودن کلیه سالمندان و ارائه تسهیلات بیشتر به آنان و فراهم نمودن مکان های فرهنگی تفریحی ورزشی و برقراری استانداردهای ایمنی خصوصا در خیابان ها، مکان های عمومی مانند بیمارستان ها و محل زندگی توصیه می گردد. 

کلید واژه ها : سالمندان / مراقبت/ وضعیت سلامت